การจัดการสารเคมีในห้องปฏิบัติการ

การจัดการสารเคมีในห้องปฏิบัติการ

แบ่งออกเป็นทั้งหมดคราวๆ 6 ขั้นตอนดังนี้

1. รับสารเคมี

ขั้นตอนการรับสารเคมีนี้ จะเป็นการตรวจสอบว่าสารเคมี ตรงตามที่ห้องปฏิบัติการได้สั่งซื้อหรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นชื่อ ยี่ห้อ เกรดของสารเคมี ภาชนะที่บรรจุสารเคมีอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์  จำนวนที่สั่งซื้อ

2. ตรวจสอบเอกสารประจำตัวของสารเคมี

สารเคมีแต่ละชนิดจะมีเอกสารกำกับ เช่น เอกสารข้อมูลความปลอดภัยของสารเคมี (SDS) เอกสารรับรองผลการวิเคราะห์คุณภาพของสารเคมี (COA) ให้ดำเนินการตรวจสอบว่า ชื่อ ยี่ห้อ ความเข้มข้นสารเคมีในเอกสารเหล่านี้ตรงตามความต้องการของห้องปฏิบัติการหรือไม่

3. ลงทะเบียนสารเคมี

ขั้นตอนลงทะเบียนสารเคมีนี้ ห้องปฏิบัติการต้องทำแบบฟอร์มขึ้นมาเพื่อลงบันทึกประวัติสารเคมีที่รับเข้ามา ข้อมูลที่ควรบันทึกลงไปควรมี ดังนี้ ชื่อสารเคมี ยี่ห้อ ผู้ผลิต/ผู้นำเข้า CAS No. วัตถุประสงค์ในการใช้งาน ปริมาณรับเข้า วันที่ลงทะเบียนสารเคมี รวมถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสารเคมีชนิดนั้นๆที่ต้องปฏิบัติตาม การลงทะเบียนสารเคมีจะเป็นการลงทะเบียนในครั้งแรกที่นำมาใช้ในห้องปฏิบัติการ

4. การจัดเก็บสารเคมี

4.1 การจัดเก็บสารเคมีพิจารณาตามคุณสมบัติของสารเคมี

4.2 การจัดเก็บสารเคมีพิจารณาตามประเภทสารเคมี

4.3 ขั้นตอนการเก็บรักษา

5. ขั้นตอนการกำหนดมาตรการป้องกัน

ขั้นตอนนี้เป็นการหามาตรการป้องกันอันตรายที่จะเกิดจากการใช้สารเคมี การจัดเก็บสารเคมี หรืออันตรายอื่นๆที่จะเกิดขึ้นได้ โดยทั่วไปห้องปฏิบัติการควรมีมาตรการคราวๆ ดังนี้

• การจัดหาอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยจากสารเคมีให้ผู้ปฏิบัติงานให้ห้องปฏิบัติการ
• มาตรการบังคับ เช่น ห้ามรับประทานอาหารเครื่องดื่ม ห้ามนำสารเคมีออกจากห้องปฏิบัติการเด็ดขาด มีผู้ควบคุมดูแลตรวจสอบการใช้สารเคมี เมื่อมีใช้สารเคมีแล้วทุกครั้งต้องล้างมือ
• ติดป้ายเครื่องหมายความเป็นอันตรายของสารเคมีในจุดที่จัดเก็บสารเคมี รวมถึงข้องมูลความปลอดภัยของสารเคมี SDS รวมถึงประเมินความเสี่ยงจากสารเคมีแต่ละตัว มีแผนรองรับ  และควรมีการซ้อมแผนฉุกเฉินกรณีสารเคมีหกรั่วไหล
• บุคคลภายนอกห้ามเข้ามาในพื้นที่จัดเก็บสารเคมี
• มีขั้นตอนการจัดการขยะปนเปื้อนสารเคมี เช่น การจัดการภาชนะที่ใส่สารเคมีแล้ว

6. ขั้นตอนการเบิกจ่ายสารเคมี

ขั้นตอนนี้ห้องปฏิบัติการต้องจัดทำแบบฟอร์มในการบันทึกข้อมูลการใช้สารเคมีในห้องปฏิบัติการ เช่น วันที่เปิดใช้งาน ปริมาณที่ใช้ในแต่ละครั้ง วัตถุประสงค์การใช้งาน วันหมดอายุ ลงชื่อผู้ใช้งาน